jueves, 28 de enero de 2010

Diccionarios normativos y de uso

Muchas gracias por esperar pacientemente la nueva entrada, a este ritmo voy a tener uno de los blogs vivos menos activos del mundo.

Hoy voy a escribir de diccionarios. Es bastante habitual que alguien diga (escriba) en un foro o similar algún vulgarismo, o alguna palabra con una acepción rara y cuando a alguien le llama la atención, acude al drae para justificar la ignorancia del otro.

Primero, aclarar conceptos: Hay dos tipos de diccionarios, los diccionarios de uso y los diccionarios normativos.

-Diccionarios normativos: Son los que se deben consultar para saber cómo se escribe una palabra, si esa palabra es oficial en un idioma determinado.
-Diccionarios de uso: Pues son los que pretenden reflejar el uso de una lengua.

Un ejemplo (teórico) del primero es el diccionario de la Real Academia Española de la Lengua.

Un ejemplo del segundo son los diccionarios que nos deberíamos llevar cuando viajamos al extranjero (en ese contexto no nos importa si una palabra es oficial o no, sólo queremos saber de qué nos están hablando). Por ejemplo, el collins es un diccionario de uso.

Seguimos con los ejemplos, si sacamos dinero de un cajero automático, no sonaría del todo raro si digo que el cajero no nos ha escupido el recibo, a pesar de que escupir es un acto que sólo pueden hacer los animales. Porque todos sabemos de qué hablamos y nos permitimos esos lujos. Veamos lo que nos dice la rae (escupir):

Si observamos con detenimiento, vemos que las 2 primeras acepciones:


1. intr. Arrojar saliva por la boca. Escupir en el suelo.
2. tr. Arrojar de la boca algo como escupiendo. Escupir sangre.

intr*
y tr* están en negrita, eso quiere decir que eso son los significados oficiales y reconocidos, de hecho, cualquier hispanohablante debería conocer estos significados, pero sin embargo en la tercera acepción:

3.
tr. Echar de sí con desprecio algo, teniéndolo por vil o sucio.

ya no aparece en negrita, sin embargo para un extranjero puede ser una información útil, por no hablar de la novena:

9.
tr. Taurom. Dicho de un toro: Soltar el estoque después de tenerlo clavado.

¿Dónde quiero llegar?, a ningún sitio, no pretendo sancionar ni censurar usos entre los hablantes nativos, pero me parece una gran chorrada cuando aparece la asociación de gallegos pidiendo que se quiete "tonto" como sinónimo de "gallego" (gallego, quinta acecpción).

¿Por qué se quejan? Porque entienden que si está en el diccionario está bien; y si no aparece está mal. Y no es así. El diccionario de la rae es algo así como un diccionario normativo ampliado donde hay una serie de acepciones oficiales, y otras reconocidas según el contexto (jerga profesional, localismos...).

Por ejemplo, y supongo que por temas de espacio, aparece la palabra "sevillano", pero no "lepero", y creo que sería bastante útil que esa palabra apareciera (sobre todo cuando le cuenten un chiste a un extranjero, o quizá incluso a un sudamericano).

Siguiendo con los ejemplos, si alguien busca "gañafote" (se dice en Huelva) se encontrará con esto, pero si lo busca en google (por cierto, es un saltamontes; y la palabra viene del portugués gafanhoto).
Otro ejemplo más: fechar, de nuevo la rae dirá que esos son los significados que conoce, pero en Huelva tiene otro más (de nuevo de origen portugués: cerrar).

Lógicamente, hay localismos que quedan fuera y otros dentro, y curiosamente los localismos de la capital tienen más papeletas para entrar que los periféricos, pero ésa no es la cuestión de este articulillo.

Alguien de fuera de Huelva se vería tentado a decir que allí hablan mal, pero nada más lejos de la realidad, simplemente la rae no ha recogido todavía esas acepciones, y a un buen diccionario loquesea-español se le pediría que esas acepciones tuvieran su propia entrada (con una anotación de que no es oficial) para facilitar la vida del oyente.

Ahí es donde creo que la rae ha metido la pata, en no saber comunicar que su diccionario es algo más que un diccionario normativo. También creo que si la rae se dedicara a los significados oficiales se ahorraría muchos problemas, y que dejara los demás significados para los diccionarios de uso tipo Collins o María Moliner u otros diccionarios más locales todavía, o incluso profesionales.


Para rematar con un ejemplo, yo echo de menos "fallo estrepitoso de un portero de fútbol" para cantar, pero es que si tuviera que incluir todos los localismos y usos que se le pueden dar a una palabra, tendríamos un diccionario infinito.

*intr y tr quiere decir que son verbos transitivos e intransitivos, para el que no lo sepa, lo dejo como ejercicio, jejeje.

domingo, 13 de septiembre de 2009

Labori laŭ indikiloj

Ekzistas kelkaj manieroj valori la kvalito kaj la kvanto de la laboro de la laborantoj, kaj tio dependas de la konkreta laboro, mi parolos nur, ekzemple, pri telefonrespoda laboro.

En la komenco oni pagas la laborantoj laŭ la horoj kiuj estas en oficejo, sed la laborantoj intencas (gxi estas malfermita dum 24 horoj) labori kiam ne estas tro da telefonadoj.

Imagu ke la nova ĉefo decidas pagi la laborantojn, laŭ la kvanto da telefonaj respondoj. Estas eble, ke la laborantoj voku sian familianojn, kaj ili telefonu la oficejon, por ke la laboranto gajnu pli da monon.

La konsekvenco estus ke la ĉefo decidu pagi laŭ utilaj telefonaj respondoj (tiuj kiuj helpis la telefoninton). Denove la laborantoj intencas gajni pli da monon: Ili decidas solvi nur unu problemon po telefonado, kaj la telefoninto devas voki kelkaj fojoj por sovi kompleksa problemo. Aliflanke, kiel neniu interesigxas cxu la problemo estas facila aŭ ne, ili evitas la telefonadoj de la "malfacilaj" klientoj.

Denove la cxefo decidas ŝanĝi la maniero mezuri la kvaliton kaj kvanton de la laboro, kaj la laborantoj eblas trompi la sistemon.

La rezumo estas ke estas neble mezuri la realon, kaj ke oni cxiam povas trompi la maniero mezuri, kaj anstataŭ fari bonan laboron, oni provas labori nur pri la aferoj uzataj por la indikiloj.

Kompreneble, tiu kiu legus mi (cxu iu legas cxi tion? ;) pensus ke mi ne ŝatas la laborantoj, kaj ke mi apogas la ĉefon, sed daurigu la legadon.

Nun, imagu ke la laboranto estas la ministro de ekonomio, kaj ke la indikiloj estas komsumpreza indico, malneta produkto, procento da nelaborulo kaj aliaj), kaj ke la ĉefo estas la internaciaj agordoj inter la ministroj el diversaj landoj (la cxefo povas ankaux esti la popoplo, vi elektu). Tio estas ekzakti kio provokis la nuna ekonomia krizo, ke ili nur laboris pri la aferoj kiuj intervenas en la agordoj, kaj ke tiuj agordoj ne estas perfekta.

viernes, 5 de junio de 2009

Kroniko de morto antaŭsignita

Cxi tiu blogajxo intencas resumi kiel kaj kial estos la morto de unu el la esperantaj retejoj plej sxatataj far mi, se vi, kara leganto, legis jam antauxe cxi tiun blogon, vi pensas, kaj pravas, ke temas pri klaku.

  • La cxefa problemo de klaku estas manko da partoprenantoj**. Kiel oni partoprenas cxe klaku? Kelkmaniere:
    1. Sendante artikolojn.
    2. Klakante (vocxdonante) artikolitojn senditaj far aliuloj.
    3. Komentante ilin.
Kompreneble, cxiuj manieroj bezonas la aliajn, kaj cxio komencas sendante artikolon. Miaopinie, ne estas tro gxentila sendi artikolon nur el la propran blogajxon, kaj atendi ke cxiuj legu, komentu kaj klaku gxin, se la sendinto nek klakas nek komentas la artikolojn de aliuloj. Se ni cxiuj farus samon, klaku havus amazojn da novajn artikolojn cxe "jxusaj novajxoj", sed neniu aperos cxefpagxen. Por tio jam ekzistas soc.culture.esperanto, kaj aliaj forumon. Sed klaku supozeble funckias kiel filtrilo por ke nur la interesaj aferoj apero cxefpagen.

Se oni klakas artikolon, ekzistas du manieroj gxin fari, pozitive aux malpozitive, tio signifas "cxi-novajxo meritas iri al la cxefpagxon" aux ne. La kialo pro ke oni povus vocxdoni pozitive estas ke la novajxo estas amuza, interesa, originala..., la kialo pro ke oni povus vocxdoni malpozitive estas... cxiuj havas sian kialon. Sed mi konsideras kiel signo de respekto al la sendinto komenti la kialon de mia malpozitiva vocxdono*

Komenti estas cxiam bone, la retejo sxajnas pli viva, kaj tio povas logi novajn uzantojn, kaj eviti ke la nunaj uzantoj foriros pro manko da aktiveco.

  • Kompreneble, homoj agas libere (ecx pli interrete), kaj ne eblas perforti neniun fari ion. Sed, cxiel klaku havas du malsamjn celojn:
    1. Ka venu novaj uzantoj.
    2. Ke la uzantoj revenu.
Por ke novaj uzantoj venu, mi ne scias kiel helpi, cxar mi ne estas fakulo pri la afero, do, miaj proponoj estos nur pri kiel atingi ke la uzantoj revenu.

Jen la konkretaj proponoj:
  1. Eviti ke la nova uzanto eniru cxe klaku, publikigu artikolon kaj foriru. Kiel? Perfortante ke vocxdoni 2 artikojn antaux permesi ke nova uzanto pulilkigu. Mi scias, ke eblas ke la novulo vocxonu du artikolojn hazarde, sed tio estas iomete da bruo, kontraux la profito de ke pli da artikolojn aperos cxefpagxe kaj ke klaku sxajnos pli viva. Per tio oni evitas ankaux iom da spamo.
  2. Eviti ke la uzantoj sendi artikolon el la sama fonto, por tio oni povus auxtomate malpermesi ke pli da 50% de la novajxojn de la sama fonto kaj la sama uzanto estu publikigita, do, se oni volas sendi artikoloj el sia propra blogo, oni devas sendi ankaux artikolojn el alia retejo. Kompreneble, kaj denove, gxi riskas iom da bruo en la sistemo.
  3. Por ke spamajxoj ne restu tro da tempo cxe la jxusaj novajxoj, la sistemo auxtomate povus forvisxi gxin kiam gix havas 3 malpozitivajn vocxdonon kaj neniun pozitivan, aux similan manieron. Per tie, oni atingas ke uzantoj sentu ke la "laboro" vocxdoni spamajxon estas utila, ka ne atendi ke la administranto forvisxas gxin mane.
  4. Estas aliaj aferetoj korekteblaj kaj korektindaj:
    1. Fusxaj aux ne tradukoj: (Cxi tio ne helpas la belan aspekton de la retejo aliflake, legi partoj angle "Read more", aux malbone skribitaj "anta 5 tagoj" speciale kiam aliaj vortoj aperas korekte.)
    2. Ke la teksbildo "sercxi" funkciu, aux malaperu, ne sxajnas serioze, ke oni devas skribi du fojoj la vortojn por sercxi.
Certe, cxi tiuj proponoj ne estus utilaj (krom, plej eble la tria kaj la kvara), se suficxa kvanto da uzantoj uzus na klaku kutime, cxar pro la nuntempa manko, mi pensas ke gxi helpus kaj viviglus la verdan retejon.


Mi sincere pensas ke klaku ne vidos la jaron 2010, sed mi esperas erari.

*Persone, mi nur malpozitivumas se la artikolo jam aperis, se la ligilo ne funkcias, se la ligilo ne ligas artikolon sed la cxefan pagxon de retejo... kaj, kompreneble, spamajxojn.

**Mi uzos uzantoj anstataux geuzantoj laux la icxisma maniero.

sábado, 27 de diciembre de 2008

¿cuantos esperantistas se necesitan para cambiar una bombilla?

Hay un chiste de los primeros tiempos de internet, cuando no existía eso de los foros (bueno, sí que existía, pero se llamaba "usenet"), y dice algo así:

-----------------------------
¿Cuántos usuarios de un grupo de noticias se necesitan para cambiar una bombilla eléctrica?

1.331, que se distribuyen así:

1 para cambiar la bombilla y mandar un mensaje al grupo diciendo que ya cambió la bombilla

14 para compartir experiencias similares y para argumentar cómo se podría haber cambiado la bombilla de otra forma

7 para advertir sobre los peligros de cambiar bombillas

27 para señalar errores ortográficos o gramaticales en los mensajes anteriores

53 para criticar a los que señalan errores ortográficos

156 para quejarse a los administradores del grupo sobre la discusión del cambio de bombillas y lo poco o nada apropiado que es el tema en el grupo

41 para corregir errores ortográficos en las críticas ortográficas a los errores en los mensajes originales

109 para decir que el tema del grupo no es sobre cambios de bombillas y llevar esta discusión a otro grupo haciendo cross-posting

203 para pedir que los mensajes sobre este tema que aparecen en ambos grupos paren de una buena vez y dejen de hacer cross-posting

111 para defender el tema en el grupo porque en definitiva todos usamos luz y por eso estos mensajes **son** apropiados en el grupo

306 para discutir cuál es el mejor método para cambiar bombillas, dónde se compran las mejores, cuál es la mejor marca y cuáles son malas.

27 para sugerir direcciones web donde se pueden ver variados modelos de bombillas y su instalación

17 para corregir las direcciones anteriores que estaban equivocadas

33 para enlazar todos, todos los mensajes hasta ese momento, y agregar una línea diciendo un claro y escueto "yo también"

12 poniendo un mensaje que se dejan el grupo porque no pueden soportar el tráfico sobre bombillas

19 que citan a los "yo también" con todo el mensaje y agregan otro simple y escueto "Y yo"

5 sugiriendo un FAQ sobre bombillas

10 sugiriendo la formación de un nuevo grupo sobre cambiadores de bombillas

180 votos a favor para la formación de un nuevo grupo sobre cambiadores de bombillas.

Total: 1.331.

-------------------

(copiado y pegado de http://www.kernelnet.com/content/view/260/80/)

Si se cambia "usuarios ..." por "esperantistas", seguiría teniendo sentido. Habría que modificar algunas cosas (acusativo, y algunos detalles más; como diversos hilos acerca de la necesidad de las letras con gorrito, el eterno debate ata-ita y demás esperantistadas).

viernes, 15 de agosto de 2008

La urso kaj la persiko

Krom mi lastatempe ne ĝisdatigas ĉi tiun blogon, mi hazarde trovis ĉi tiun historion, kaj mi ĝin tradukis. La origina estas hispane.

Jen:

Iam, en la mezo de arbaro, estis vilaĝeto. Bela kaj normala vilaĝeto, simila al ĉiuj de similaj rakontoj, kun sia lernejeto, preĝisto kaj eĉ ŝuisto.

Tre proksime al la vilaĝeto, estis persikujo, granda sovaĝa persikujo. Ĉiuj someroj siaj branĉoj plenis je dikaj fruktoj, kiujn la geknaboj regardis el malproksimaĵo.

Ili nur rigardis, ĉar nenion ajn povis fari ili.

-Ne prenu persikojn de tiu persikujo -La patrinoj konselis-. Estas urso kiu ĉirkaŭas la arbon kaj manĝas tiuj kiuj proksimiĝas.

Kaj la geknaboj obeis, kompreninde. Oni rakontis pri petolaj kiuj manĝinte persikojn, estis voritaj far la urso. Do, la geknaboj kunestis ĉe la vilaĝa limo, kaj rigardis la persikojn, prisonĝante la dolĉan fruktopulpon, sed ĉiuj restis malproksime.

Ĉiuj, krom unu.

Unu tago, ja la siesta horo, la kuraĝulo iris rekte persikujen. Li prenis persikon timante, rigardis karese ĉiuflanke, ĝin manĝis kaj ĵetis la kernon. Poste, manĝis alian, kaj alian, kaj alian. Li manĝis ĝis ne povi plu manĝi, kaj ekdormis sub la ombro de la arbo.

Tie lin trovis sia patrino ĵus antaŭ la nokto.

-Mi diris ke ne maĝu persikojn- ŝi kriis dum ŝi batas lin. La urso povis manĝi vin!

Sed la urso ne manĝis lin, kaj tiu novaĵo stuporis la gevilaĝanoj. Ĝis nun, ĉiuj rakontoj estis samaj: Knabo kiu manĝis persikojn, knabo kiu iris al la stomako de la urso. Tiu nokto, la inteligentaj homoj kunestis por pripensi la aferon, dum ili lud-kartis kaj trinkis brandon.

-Eble la urso mortis- elpensis la var-tenejisto. La rakontoj estas ege malnovaj.

-Neeble - respondis sekurega la direktoro de la lernejo-. Se la urso mortis, nenio maleblis ke la geknaboj manĝegis persikojn kaj poste ili ne emu vespermanĝi.

Do, pro ke tio estis maldezirinde, ĉiuj interkonsentis ke la urso devis esti egeprofund-aĝa.

La malnova klubestro solvis la aferon. Ĉiuj rakontoj diris ke la urso manĝis la infanoj kiuj prenis persikojn, sed ili ne klarigis ke ĝi okazus ĵuste post la afero. Eble, la urso, frue aŭ malfrue, la urso iris al la hejmon de la malobeinto por nutri sin.

Tiu respondo estis kontentiga kaj alarmanta. Urso en la vilaĝo estis danĝero, speciale tiom rankora. La sekvonta tago, la tuta vilaĝanaro prenis defendiloj antaŭvidante la viziton.

La vizito ne okazis nek dum la somero, nek eĉ dum la autuno. Fine la vintro alvenis, kaj la urso ne aperis. La varmiloj varmis la klubo, tie kie la inteligentaj homoj kunsidis pripensi la aferon, trinkante bieron kaj lud-kartis.

-La urso ne venos- opinii la policestro-. Ĝi devas esti travintranta en sia groto.

-Kiu groto? Neniu groto estas ĉi tie - respondis la var-tenejo.

-Ĝi devas esti urso kiu ne travintras - Alia diris.

-Eble ĝi faras sian groton, kiel la kunikloj.

Tiam, la kartisto, kiu de ne-longe loĝis en la vilaĝo, diris:

-Mi pensas ke la urso ne ekzistas.

La aliaj priridis la elpensaĵo. Ili montris la defendilaron, kiuj estis preparitaj de kelkaj monatoj, kaj rimarkis ke nur stultulo armas sin kontraŭ malekzistanta urso. Eĉ la policisto kaj la direktoro de la lernejo armis sin, kaj ili ne estis stultaj.

- Eĉ pli, morgaŭ ni iros ĉasi ĝin por ke vi vidos ke ĝi ekzistas.

Tiu tago, oni serĉis la urson en la arbaro. La nokto alvenis, sed urso ne aperis. Nek ursaj spuroj, nek ursaj fekaĵoj, nek ursaj haroj, nenion.

-Strange- Diris ĉasisto vidinte la grandan singardemon de la urso, kaj ĝian eblon kaŝi sin en maldensa monto. La bestkuracisto miris la efika metabolismo de la urso, kiu ne produkis fekaĵoj. La ŝuisto priparolis la felon de la urso, pri tio ke ĝi ne faris spurojn. Eĉ la hararisto rimarkis pri la forto de ĝia hararo.

Ĉiuj interkonsentis pri ke la urso estas stranga urso, kaj pligrandigis la vigladon.

Tempo pasis. Kelkaj fojoj la persikujo plenis je grandaj kaj bonodoraj fruktoj kiu putriĝis sur grundo ĉar neniu ilin manĝis. La lasta kiu tion faris estis ulo kiu ne plu estis knabo, sed homo kiu foriris el la vilaĝo por vivi libere.

Denove, la inteligenta homo kunsidis en la klubo por debati la aferon, trinkante ĝinon kaj lud-kartis.

-Kiel la urso trovos lin? - demandis la ĉefo de la staci-domo.

-Ĝi sekvos ĝin ĝis la urbo- elpensis alia.

-Ĝi sekvos la odoron.

-Eble ĝi kontaktas kun ursoj en aliaj lokoj,

-La urso estas nur elpensaĵo- Diris tiu kiu estis kartisto, sed nun ĉefo de la oficejo. La patrinojde la vilaĝo elpensis ĝin por ke la geinfanoj ne manĝegis persikojn kaj poste ili ne emu vespermanĝi.

-Aŭskultu, sinjoro- Diris la ĉefpolicisto malbonhumore-, mi ne scias kiel estas via vilaĝo, sed ĉi tie, oni ne insultas la patrinoj de la aliaj nomi ilin mensogulinoj.

-Sed -diris kun rideto-, se vi estas tiom certa, kial vi ne iru manĝi persikojn.

Neniu pensis ke la malnova kartisto akceptis la defion. La sekvanta tago li iris ĉe la persikujo, menĝegis fruktojn, kaj siestis ombre. Vespere, kiam li revenis vilaĝen, oni ne permesis eniri.

-Kion vi faris, besto?- Inter kelkaj vilaĝanoj preskaŭ batis lin. Ĉu vi ne pensas pri la geinfanoj kiuj vi danĝerigas. Foriru!, Foriru kaj ne revenu!

Post forĵeti la maljunulon, oni konstruis barilon ĉirkaŭ la persikujo, kaj skribis novan leĝon, laŭ ĝi, komdamnos ekzilen al tiu kiu trairos la barilon.

Post kelkaj jaroj, la persikujo putriĝis, kaj bestaĉoj manĝis ĝin. La vilaĝo kreskis ĉirkaŭ la ejo, kie estis ĝin, kie hodiaŭ estas placo.

Ĉiu jaro, La Placo de la Persikujo estas la centro de festivalo kiu alproksimigas homojn de la tuta regiono. La vizitantoj vidas teatraĵojn pri la malnovaj historioj: La knabo kiu manĝis persikon kaj fuĝi por protekti sian familion de la urso; la kartisto kiu malobeis la leĝo kaj estis ekziliita. Certe, ambaŭ trovis morton malproksime, sed per la dentoj kaj ungoj de la urso. Post la teatraĵo okazas parado, dum la vilaĝanoj montras la armilojn per kiuj ili mortigos iam la sang-avida besto.

Kompreneble, neniam mankas ekstervilaĝano kiu, post iom da trikado, ofendas la lokan tradicion sugestante ke la urso estas elpensaĵo. Sed la vilaĝanoj konas la respondon, kaj tuj ili diras ke nur ulo malsicante pri la profund-aĝa, la rankoro kaj la flar-senso de la urso povas tiom stulta aĵo diri.

-Kaj, kio pri la persikujo?- Ofte demandas la insolentulo, rigardante la placon kaj la malplenan barilon. Kaj la vilaĝanoj, pacience, klarigas denove tion, kio devus esti sufiĉe klare por ĉiuj:

-La persiko estas metaforo.

domingo, 3 de febrero de 2008

lp'sy cd's

Parece que los lp's están de moda de nuevo.
(para el que no sepa lo que son los cd's ni los lp's, wikipedia al rescate). Rechazo el nombre de vinilo, porque, es un material, no un formato, y además los cd's están hechos de vinilo.

http://www.soitu.es/participacion/2008/02/03/u/juanbenitez_1202056074.html
http://fdbaudio.blogspot.com/2008/01/vinilo-vs-cd-el-debate-eterno.html

de nuevo, tirando de wikipedia, copio la comparativa entre lp y cd.
Especificación CD LP (nuevo)
Respuesta en frecuencias 20hz a 20khz ±0.5db 20hz a 20khz ±3db
Dinámica >90 db 70 db a 1 khz
Relación Señal/Ruido 90 db 60 db
Distorsión armónica <0.01% entre 1 y 2%
Diafonía >90db entre 25 y 30 db
Dinámica >90 db 70 db a 1 khz
Lloro y fluctuación indetectable 0.03%

La respuesta en frecuencia es superior en el caso del cd.
La relación señal ruido (SNR), cuanto mayor mejor, ahí también gana el cd.
En la distorsión armónica, gana el cd.
En la diafonía (capacidad para que en el canal izquierdo suene algo sin que se "cuele" por el derecho), gana el cd.
El lloro y la fluctuación, gana el cd, pero depende del tocadiscos. (dicho mal y pronto, es la capacidad de mantener perfectamente estables las 33 1/3 revoluciones por minuto.

Si alguien lee esta entrada, y si la lee con cuidado verá que me he saltado el campo "dinámica". Esto es -a grosso modo- la relación entre la señal más alta y más baja que se puede grabar. Me la he saltado, porque en este caso, la wikipedia miente, y, aunque no encuetro el valor exacto, porque es mayor en el caso del lp. Por lo que, el lp gana en una de las categorías.

Aquí hay algunas cosas mejor explicadas, y que no hay que repetir.
http://www.masterend.com/pdf/level_wars.pdf.

Como resumen:
El lp tiene mayor rango dinámico, pero a costa de más ruido, diafonía, distorsión, y peor respuesta en frecuencia.
Lo de la respuesta en frecuencia no es verdad del todo, en un lp se pueden grabar señales de más de 20kHz, lo que pasa es que son inaudibles, además, si se tuvieran en cuenta, esos ±3db aumentarían bastante. Sin embargo en un cd, por
teoría del muestreo, 20KHz son 20 KHz (bueno, exactamente 22500Hz).

Los que defienden el lp no dejan de ser unos nostálgicos, porque está claro que si el cd se hubiese inventado antes, a nadie se le ocurriría hacer un nuevo formato con las características técnicas de un lp (otro día hablaré de los amplificadores de válvulas y los de transistores).

Excepciones
Todo tiene su excepción, y esto no iba a ser menos, un lp puede ser más cómodo para hacer "scratch", o para pinchar una canción en un determinado punto, para hacer sonar un disco al revés...
Gran parte de las quejas vienen por el rango dinámico. Pero el problema está en que la mezcla se hace pensando en reproductores de mp3 o de coche, con altavoces de mala calidad, y a los productores les interesa que se escuche bien en el peor caso, por lo que no consiguen que se escuche muy bien (con todas las posibilidades que ofrece el formato) en equipos de gama alta. Así, que, si alguien, algún día lee esto, por favor, que no le eche las culpas al formato, de lo que no es sino un mal uso.

viernes, 11 de enero de 2008

nova hispana himno

Ankoraŭ ne oficiciala.

Jen la hispana teksto kaj esperanta traduko. (Mi intencis traduki nur la signifon, ne adapti la rimon):

¡Viva España!
Cantemos todos juntos
con distinta voz per malsamaj voĉoj
y un solo corazón kaj per la sama koro

¡Viva España!
desde los verde valles
al inmenso mar,
un himno de hermandad

Ama a la patria
pues sabe abrazar,
bajo su cielo azul,
pueblos en libertad

Gloria a los hijos
que a la Historia dan
justicia y grandeza
democracia y paz.

----------------------
Vivu Hispanio!
Ni ĉiuj kantu kune
per malsamaj voĉoj
kaj per la sama koro

Vivu Hispanio!
ekde la verdaj valoj
ĝis la grandegan maron
jen frateca himno

Amu la patrujon
ĉar ĝi scipovas brakumi,
sub sia blua ĉielo,
popoloj en libereco.

Gloro al la filoj
kiuj donas al la historio
justeco kaj grandeco
demokratio kaj paco.


Iom pri la historio de la himno:

La nacia himno de Hispanio ne havas tekston. La muziko (http://eo.wikipedia.org/wiki/Marcha_Real) oni ne certas pri la origino nek komponisto, ekzistas multaj hipotezoj.

1. Gxi estis donacon el reĝo de Prusio.
2. Oni parolas ankaŭ pri simileco inter ĝi kaj kelkaj militaj muzikoj ekde la reĝado de Karolo la 5-a.
3. Oni parolas eĉ pri simileco inter ĝi kaj iu araba muziko.


La afero estas ke estis dum la reĝado de Carolo la 3-a*, (1770) ĝi komencis esti ludita dum solenaj aferoj, kaj ĝi iĝis oficiala dum la reĝado de Izabela la 2-a. Sed neniam ĝi havis tekston (Tamen, oni kantis diversmaniere, vidu la hispanan vikipedion pri la nacia himno.

Lastatempe (lasta parto de 2007) , post kelkaj plendoj de sportistoj, ĉar ili sentis malkomfortaj pro ne povi kanti dum la muziko, oni petis al la societo de aŭtoroj, ke komponu tekston por la muziko. Poste, estis kurioza debato ĉe la hispana registraro pri fari ĝin oficiala aŭ nur por kampri dum sportaj eventoj.

Aliflanke, la politika organizo de Hispanio estas nomita "La Sxtato de la aŭtonomioj", tio estas meze inter federacio kaj centra ŝtato. Pro tio mis supozas ke aperas la esprimoj:

Ni ĉiuj kantu kune
per malsamaj voĉoj
kaj per la sama koro

kaj

Amu la patrujon
ĉar ĝi scipovas brakumi,
sub sia blua ĉielo,
popoloj en libereco.

Pri la lasta paragrafo, pli bone ne paroli, ĉar ŝajnas malbelega:

Gloro al la filoj
kiuj donas al la historio
justeco kaj grandeco
demokratio kaj paco.



Tio kion oni ne scias, estas ke se la himo estas nova, kaj sia komponisto vivas, eble oni devas pagi ĉiam ke ĝi estu kantita publike.

Nun, oni devas fari kolekti 500.000 subskriboj por peti en la registraro ke oni konsideri oficialigi ĝin.

Persone, mi pensas ke estas pli bonaj manieroj por uzi energion kaj koplodon ol komponi, oficialigi tekston por nacia himo. Sed, jen mi, skribante pri ĝi. Stulta mi!

Editado: Ŝajnas ke nek la aŭtoro nek la aŭtora societo ricevos ion ajn pro tio.

Editado2: La himno ne estos proponita al la kongresanoj. Ĉi tiu blogaĵo restos ĉi tie, nur kiel malvera novaĵo.

*Mi ne trovis esperantan artikolon.